Open Monumentendag Special

De afgelopen Covid-19-periode zijn op Ter Navolging de laatste van de vele honderden grafmonumenten geconserveerd en gedocumenteerd en op de Joodse begraafplaats is, naast die ontwikkeling, ook de informatievoorziening geheel heringericht en sterk uitgebreid.

Nu Covid-19 ‘pas op de plaats (?) maakt’ maken wij graag, samen met o.a. de stichting ‘Nederland Monumentenland’, van de gelegenheid gebruik op

zondag 10 juli a.s. van 12 – 17 uur een

‘Open Monumentendag Special’ te organiseren met het thema

‘Funerair erfgoed: een mens is pas vergeten als zijn naam vergeten is’.

Het is een samenwerkingsproject van enkele Tielse instellingen en de stichting ‘Nederland Monumentenland’ waarvan onze stichting Ter Navolging Tiel de lokale organisatie op zich heeft genomen.

De volgende locaties (Rijksmonumenten) staan centraal

1. Ter Navolging (1786)
   • De eerste nieuw aangelegde algemene ‘buitenbegraafplaats’ buiten stadsmuren
     • Lingedijk 1
2. Joodse begraafplaats (1827)
   • De goed bewaard gebleven en recent geheel herstelde Joodse begraafplaats (1827)
     • Voor de Kijkuit 7
3. Rooms-Katholieke begraafplaats (1836)
   • Met zijn zeer uiteenlopende, waaronder bijzondere, grafmonumenten
     • J.D. van Leeuwenstraat
4. Maartenskerk (ca. 1420)
   • Met zijn eeuwenoude zerken en andere grafmonumenten
     • Kerkplein

       5.Flipje en Streekmuseum & expositie ‘Alles Kwijt!’

• • In de collectie Romeinse grafresten en religieus erfgoed
    • Plein
  • Tiel tijdens de oorlog en de wederopbouw
    • Santwijcksepoort 7

Het programma

Themawandelingen

De ‘samenhang der dingen’ komt tot uiting in de

1. Themawandeling ‘Begraaf- en grafculturen’
   Start 13 uur op de Joodse begraafplaats
   Voert naar de Rooms-Katholieke begraafplaats en de algemene begraafplaats Ter Navolging.
2. Themawandeling ‘Stolpersteine, een mens is pas vergeten als zijn naam vergeten is’
   Start 15 uur vanaf de Maartenskerk
   Eindigt op de Joodse begraafplaats

Activiteiten per locatie

• Ter Navolging

• 12 uur            Opening van deze bijzondere Open Monumentendag dor wethouder Frank Groen

Ter Navolging is volgens velen hét voorbeeld van de wedergeboorte van een ‘dode begraafplaats’, de omslag van een gesloten en zwaar verwaarloosde begraafplaats naar ‘actief’ funerair erfgoed.

Sinds 2015 is er weer ruimte voor begrafenissen, het plaatsen van uren en het verstrooien van as én er wordt actief onderhoud gepleegd.

1. Wandeling lang bijzondere graven                 aan de hand van een plattegrond
2. ‘Rondleiding op maat’                                          met een van onze gidsen
3. Expositie met als elementen
   • ‘Voor & Na’                                              Grafmonumenten voor en na herstel in beeld
   • Het ‘herstel van een grafkelder’     Het beeldverhaal van het herstel van de grote grafkelder CC 1 (Van Lidth de Jeude)
   • Graftrommels                                         Tijdelijke grafmonumenten van weleer
   • ‘Het verhaal achter een graf’            Graf en personen nader in beeld met toelichting
   • ‘Groene monumenten’                      Onze meer dan een eeuw oude bomen
   • ‘Oude & Moderne kunst samen’    De kunst van de oude grafmonumenten in combinatie met moderne kunst
4. ‘Geocache’                                                                               Een zoektocht naar de cache (schat) voor de liefhebbers!
5. Informatie via een hand-out over                  Symbolen op grafmonumenten & grafkelders

• Joodse begraafplaats
•  12.30 uur       Opening van de vernieuwde expositie / informatievoorziening

Met aandacht voor ‘het verhaal achter een Yad Vashem onderscheiding’

Deze begraafplaats, dit ‘Bet Olam’ (‘Huis van de Eeuwigheid’), ook wel ‘Bet Haim (Huis van het Leven’) genoemd, is een van de best bewaarde Joodse begraafplaatsen in de regio, bekroond met een fraai metaheerhuisje.
Recent werden de laatste matsevot (grafmonumenten) op en werd de muur rond de begraafplaats hersteld. Daarna vond de eerste tranche van de herstelwerkzaamheden in het metaheerhuisje plaats. Dat inclusief de grondige herinrichting en uitbreiding van de informatievoorziening!

1. In het metaheerhuisje
   • ‘Het Jodendom’                                     Panelen met informatie aan de wand en objecten in vitrines
   • ‘Een Joodse begrafenis’                       Met objecten uit de 18^e en 19^e eeuw
   • ‘Joods Tiel van Toen’                            Een beeld van de periode 1459 – 1987
   • ‘Tiel en de Sjoa’                                      Hoe Joods Tiel ogenschijnlijk redelijk uit de oorlog kwam
     (met o.a. Yad Vashem penning met oorkonde &
     een duplicaat van de Onafhankelijkheidsverklaring Israël 1948)

1. Panelen buiten met informatie over
   • Het ‘Bet Olam’ van Tiel                          Het ‘Huis van de Eeuwigheid’ (de begraafplaats)
   • Een Joodse begrafenis (levaja)            Korte beschrijving
   • De Sjoa (Holocaust)                               Overzicht van de slachtoffers binnen de Joodse Gemeente Tiel
   • Joodse families                                        Historie aan de hand van enkele Joodse families uit Tiel
   • Tijdlijn Joods Tiel                                    Vanaf het begin van de Joodse jaartelling tot heden
2. Informatie over
   • De jaartallen op Joodse grafmonumenten vertaald naar onze jaartelling
   • Graven van bekende en minder bekende Tielse families en het verhaal er achter

• Rooms-Katholieke begraafplaats
  • De historie van deze uit 1836 daterende begraafplaats
  • De poort van de begraafplaats, oorspronkelijk het toegangshek tot een (nu gesloopt) ‘buiten’ bij Varik
  • Het historische hek, afkomstig van de vroegere begraafplaats aan het Nachtegaallaantje
  • De kapel en de Calvarieberg
  • Het monument ter herdenking van het dood geboren kind van de hand van Guusje Kaayk
  • De graven van 14 inwoners van Wamel die op 20 september 1944, na daar door hen te zijn opgepakt, door de Duitsers in Tiel werden geëxecuteerd
  • Graven van bekende en minder bekende Tielse families

• Maartenskerk
  • Bekende én onbekende aspecten van deze uit de 15^e eeuw daterende kerk, het verdwenen kerkhof en de relatie met de ‘Buitenbegraafplaats’ Ter Navolging
  • De wederopbouw na de vernieling in 1944/45 en waar bleven toen de graven
  • Bijzondere grafmonumenten en ‘het verhaal daar achter’
  • Met de gids op zoek naar het melaatsenpoortje en de kraagsteen met de bebrilde man
• Flipje en Streekmuseum
  • Romeinse graven & Religieus erfgoed Vitrines met toelichting
  • Expositie ‘Alles Kwijt!’                                 Over Tiel en de Tweede Wereldoorlog én de Wederopbouw
    • Santwijckse Poort 7

Aanvullend

1. Routebeschrijvingen                    Van en naar de verschillende locaties in de stad langs enkele bijzondere monumenten
2. Wandeling                                        ‘Met Pen en Penseel door Tiel’ (folder met routebeschrijving beschikbaar)
3. Fietstocht                                          Langs historische begraafplaatsen in en rond Tiel

Voor meer informatie: www.ternavolgingtiel.nl

Download de brochure >>

Deel dit artikel: